اصول و مبانی مددکاری اجتماعی

اصول و مبانی مددکاری اجتماعی

<span style="&quot;color:" #000000;"="">رتباطات متقابل از جمله ارکان اساسي زندگي اجتماعي بوده و هست و خواهد بود . در واقع نمي توان هيچ نوع تشکل اجتماعي در نظر مجسم کرد که افراد يا اعضاي آن با يکديگر ارتباط نداشته باشند . اما ناگفته پيداست که اين ارتباطات همواره مشابه يا يکسان نيستند ، بلکه نوسانهاي چندي دارند که از جمله مي توان به موارد زير اشاره کرد :
ارتباطات يکطرفه ، ارتباطات دو طرفه ، ارتباطات انفرادي ، ارتباطات گروهي و ارتباطات دوراني .
دراين ارتباطات حالات کاملاً متفاوت زير به چشم مي خورد :
1- فقط يکي از طرفين ارتباط از آن سود مي برد .
2- طرفين ارتباط متقابلاً از آن نفع مي برند .
3- يکي از طرفين ارتباط متضرر مي شود .
4- طرفين ارتباط متضرر مي شوند .
از سوي ديگر ، هرگاه دليل يا دلايل برقراري ارتباطات انساني را مورد توجه قرار دهيم ، به اين نتيجه مي رسيم که شيوه هاي مراجعه افراد به يکديگر تابع وضعيتهاي زير است :
1- شخص الف با شخص ب با بک گروه ارتباط مستقيم برقرار مي کند .
2- شخص الف با شخص ب با يک گروه ارتباط غير مستقيم برقرار کند .
3- ارتباطات برقرار شده ارادي است .
4- ارتباطات برقرار شده اجباري است .
در مدد کاري اجتماعي به فرستنده پيام مددکار و به گيرنده پيام مددجو مي گويند . هرگاه مددجو به مددکار مراجعه کند و مطالبي را با او در ميان بگذارد ، جاي فرستنده و گيرنده پيام عوض مي شود . در مددکاري اجتماعي ارتباطات افراد از نوع دوراني است يعني طرفين ارتباط بطور مرتب اطلاعاتي را مبادله مي کنند تا بتوانند تصميمات بهتري و حساب شده نفري را اتخاذ کنند . بنابراين در گفت و شنودهاي آنان ، مرتباً جاي فرستنده و گيرنده پيام عوض مي شود تا در نهايت از اين تبادل اطلاعات ، راه حل يا راه حل هايي براي مسئله يا مسايلي که بوجود آمده پيدا شود . به اين جابه جايي و تبادل راي و اطلاعات بازخورد گفته مي شود و هدف آن است که تصميمات نهايي بر اساس دقيق ترين نتايج گفت و شنودها اتخاذ شود . در کشور ما نيز همانند ديگر کشورها و جوامع بشري مددکاري اجتماعي بصورت عملي همواره وجود داشته ، اما اين امر بيشتر جنبه پند و اندرز داشته و بطور معمول نسل مسن تر يا افراد داراي تجربه هاي زيادتر در نقش ارشادي ظاهر مي شده اند .
مددکاري اجتماعي و حرفه هاي وابسته :
تحليل مقايسه اي : بيش از همه « ياريگران حرفه اي » از مددکاران اجتماعي انتظار مي رود هنگام کار با افراد تاثير محيط را بسيار با اهميت تلقي کنند . آنها در هنگام کار با افراد مي بايست هم بافت اجتماعي کلان و هم محيط خرد و بلاواسطه را در نظر بگيرند .  امروزه به همان اندازه که توانايي جامعه براي توليد و تامين نيازهاي مادي افزايش مي يابد توانايي افراد براي کسب رضايت و خشنودي کاهش پيدا مي کند .
انتخاب حرفه : تفاوت بين حرفه ها
«کارکرد متفاون به آمادگي هاي آموزشي متفاوت نياز دارد » به عنوان يک دانشجوي داوطلب حرفه مددکاري اجتماعي شايد ، ندانيد که چگونه انتخاب شما با انتخابهاي ديگران تفاوت دارد . در ميان حرفه هاي خدمات انساني طولاني ترين دوره آموزشي يا کار آموزي مخصوص روانپزشکان است . زيرا ابتدا دوره عمومي طب را تمام و سپس يک دوره سه يا چهارساله تخصصي روانپزشکان را مي گذرانند . در مقابل آنان کارکنان بومي يا محلي هستند که از طريق يادگيري ضمن خدمت کارآموزي مي کنند . بهترين مثال براي يادگيري ضمن خدمت مشاوران مواد مخدر و معتادين به الکل هستند که کارآموزي اوليه آنان بر پايه درمان براي رفع مشکلات ناشي از اعتياد به مواد مخدر يا الکل است . مددکاران بايستي انعطاف پذير بوده ، مشتاق انجام وظايفي باشند که در درمان موفقيت آميزه کرده مددجويان بسيار مهم است .
تخصص پيش نياز صلاحيت است
هر حرفه ويژگيهاي خاص خود را دارد ولي با حرفه هاي ديگر در زمينه وظايف و دانش نيز داراي همپوشي است . مددکاراني که علاقمند يا متخصص در مهارتها و دانش ديگر حرفه ها باشند بدون ترديد خارج از محدوده حرفه اي و قانوني خود عمل مي نمايند . که اين امر مي تواند به دو صورت به مددجويان ضرر رساند :
1- مددکار تخصص لازم را نداشته
2- مددجو از تخصصي که مددکار بايد در کارش داشته باشد بهره مند نگردد .
جامعه شناسان و مددکاران اجتماعي
هدف اصلي و عمده جامعه شناسان توسعه و آزمايش نظريه هاي مربوط به پديده هاي اجتماعي است ، در حالي که هدف اوليه و اساسي مددکاري حل مشکلات انسان است . مددکاران سعي در شناخت و درک مددجو يا جامعه ، ارزيابي مناسب و مداخله دارند با اين هدف که به حل مشکل و تغيير مددجو کمک نمايند .
روانپزشکان و مددکاران اجتماعي
بر خلاف تفاوت حوزه عمل جامعه شناسان و مددکاران اجتماعي ، مددکاران و روانپزشکان معمولاً در يک محل با يکديگر کار مي کنند . محل کار آنان موسسه هاي بهداشتي و درماني نظير بيمارستانهاي رواني ، بيمارستانهاي عمومي و زندان است .
بعضي از نقشهايي آنان عهده دارند از جمله : مشاوره ، درمانگري – تسهيل کننده گروه يا مديريت تداخل در کار يکديگر محسوب نمي شود . اما بسيار مهم است که مددکاران از نقش منحصر به فرد خود آگاه بود ، بصورت يکي از اعضاي غير پزشک تيم پزشکي درنيايند
مشاوران و مددکاران اجتماعي
مشاوران هم وجود مشترکي با روانپزشکان و مددکاران اجتماعي دارند . اغلب مشاوران مانند مددکاران داراي مجوز رسمي نيستند . حرفه روان شناسي و روانپزشکي به دليل داشتن مجوز تحت مقررات و قواعدي است از نظر علمي ، يکي از مزاياي داشتن مجوز مشخص بودن مرزهاي حرفه است . معمولاً مددکاران و مشاوران مدرسه را با يکديگر اشتباه مي گيرند . مشاوران مدرسه اکثراً داراي مدرک کارشناسي علوم تربيتي دارند و بيشتر مدارس مرفه دانش آموزان را تشويق مي کنند نا در دو زمينه مهم تحصيلي و شغلي از مشاوره کمک بگيرند و بر عکس دانش آموزاني را به مددکار مدرسه ارجاع مي دهند که رفتار آنان در کلاس درس مشکل آفرين شناخته شده است .