نه تنبیه نه تشویق

نه تنبیه نه تشویق

آیا پاداش عملکرد را بهبود می بخشد؟

آزمایش میلر: عکس های جفت شبیه به هم.نویسنده در این بخش بیش از ۲۰ آزمایش نشان می دهد که افرادی که پاداش دریافت کرده اند یا وعده پاداش دریافت کرده اند موفقیت کمتری داشته اند. دلیل این وضعیت این است که وعده پاداش از خلاقیت افراد می کاهد.

به سه پرسش اول بر می گردیم:

پاداش در مورد چه کسانی موثر است؟ ما می دانیم که بعضی از افراد با وجود پاداش بعضی کارها را بهتر انجام می دهند اما کمتر درباره این مطلب تامل کرده ایم که شرایطی که این موضوع در آن صدق می کند چقدر محدود است.

پاداش در مورد چه افرادی موثر است؟ در مورد افرادی که نسبت به کار خود بیگانه اند.

دوام تاثیر پاداش تا چه حد است؟ پاداشی که به طور مستمر ارائه شود یعنی تا وقتی که پاداش وجود داشته باشد موثر هم هست.

سوال اساسی: ارائه پاداش انجام چه نوع تکلیفی را بهتر می کند و منظور از بهتر چیست؟ پاداش معمولا عملکرد را در زمینه تکالیف بسیار ساده ای بهبود می بخشد که نیاز به اندیشه ندارند و حتی در آن صورت نیز فقط جنبه کمی تکلیف بهبود می یابد.

در جه صورت مشوق ها تاثیر مخرب و زیابنبار دارند؟

دلایل ناکارامدی پاداش ها:

در هر دو مورد سرانجام مجبوریم برای تداوم رفتار مورد نظر مرتب بر حجم پاداش یا تنبیه بیفزاییم. هر دو بر طبق الگوی مشابهی عمل می کنند. الگویی که انگیزه را جز کنترل رفتار نمی داند.

پاداش تنبیه می کند.

جنبه تنبیهی پاداش به دلیل کنترل کنندگی آن نیست بلکه دلیل روشن تر دیگری هم دارد. برخی پاداشی را که به گرفتن آن امید دارند دریافت نمی کنند. که در این موارد بین تنبیه و حذف پاداش فرقی وجود ندارد.

برای کاستن از اثر اینچنین پاداش دهی ای دو راه حل وجود دارد: ۱. تمام افراد صرف نظر از اینکه به معیارها عمل کرده اند یا خیر پاداش را دریافت کنند. ۲. از قبل هیچ معیاری تعیین نکنیم و هیچ قولی ندهیم. در عوض بعد از انجام کار پاداش بدهیم.

سخن دقیقا در اینجا درباره تجربه کنترل شدن و احساس تنبیه شدن است که در جای خود مشکل ساز است. و روند یادگیری را مختل می سازد.

از آنجایی که پاداش و تنبیه در نابرابریها رشد می کند و تشدید کننده نابرابری ها می شود، ناهمخوانی قدرت در میان افراد زیاد می شود.

پاداش در روابط (هم در روابط افقی هم در روابط عمودی) مربوط به رشد یادگیری، خلاقتیت و مسئولیت پذیری خلل ایجاد می کند.

پاداش در بهترین شکل خود نمی تواند در ایجاد تعاون و همکاری یا حس مشترک تاثیری داشته باشد بلکه مانع از این اهداف است.

وقتی افراد برای بدست آوردن پاداش رقابت م یکنند جریانی پنهان از ستیز و رقابت شکل می گیرد.

پاداش به ایجاد و حفظ روابط مثبت که در یادگیری یا عملکرد بهینه موثرند کمکی نمی کند.

مخرب ترین روش ممکن پاداش دادن وضعیتی است که دریافت کنندگان پاداش تعدادشان محدودشود. انجام این کار یعنی تلاش برای شکست دادن یکدیگر را جایگزین امکان همکاری کردن.

در نظام پاداش دهی نیازی نیست که اساسا به علت ایجاد مشکل توجه شود.

در نظام غیر رفتارگرایی فرد از خود می پرسد که چطور بدون دانستن علت بیرون آمدن کودک از اتاقش چطور می توان راه حلی تجویز کرد. (مثال به رختخواب رفتن کودک)

مداخلات رفتاری در جنبه نظری عوامل مهم را مورد ملاحظه قرار نمی دهند و در عمل پاداش کم اثر خواهد بود.

وقتی برای پاداش کار می کنیم دقیقا کاری را انجام می دهیم که برای کسب پاداش لازم است نه بیشتر.

پاداش دشمن کنکاش و جستجو است. چون وقتی به ازای دریافت پاداش کاری را انجام دهیم آسان ترین و سریع ترین راه را برای انجام آن کار انجام می دهیم.

دلیل دوم این است که پاداش ها منجر به رفتار کلیشه ای و تکراری می شوند. همان الگوی رفتاری مطمئنی که به نتیجه برسد.

دلیل سوم ما در نظام کنترلی هدف کسب پاداش است و اتمام کار شرط دریافت پاداش است.

هر چه پاداش بزرگتر باشد افراد تکالیف آسانتری انتخاب می کنند.

وقتی پاداش دادن قطع شود افرادی که قبلا پاداشی دریافت کرده اند تا جایی که ممکن است کم کاری می کنند.

تکلیف آسان نه تنها در شرایطی گزینش می شود که پاداش در کار باشد بلکه افرادی این گونه تکالیف را بر می گزینند که اصولا پاداش گرا هستند.

پاداش و تنبیه محرک های بیرونی هستند بنابراین افراد برای انگیزه های بیرونی کار می کنند اما نقطه مقابل این انگیزه درونی است یعنی لذت بردن از کار به خاطر خود آن.

اگر هدف ما پایبندی به ارزش ها یا رفتار معینی باشد هیچ مشوق قراردادی ای از لحاظ نیرومندی به پای انگیزه درونی نمی رسد (مثال کسی که در شغل خود سرآمد است) یافته های پژوهشگران: کسانی که انگیزه های درونی برای تلاش خود دارند در محیط کار بسیار شبیه افرادی هستند که انگیزه موفقیت بالا دارند: از چالش های نسبتا دشوار استفبال می کنند ابتکار بیشتر یدارند و معمولا در شرایط سخت بهتر کار می کنند.

اگر ما تاثیر پاداش را بر علاقه دقیقا بشکافیم با حقیقتی مهم رو به رو می شویم : تاثیر پاداش بر علاقه . این موضوع توسط دو پژوهشگر که مستقل از یکدیکر کار می کردند و هر دو به نتیجه یکسان رسیدند مورد بررسی قرار گرفت.

پاداش هر گونه میل و سلیقه ای را از بین می برد مثل میل به نوشتن خلاقانه، رفتار سخاوتمندانه،

این تاثیر یعنی کاهش علاقه در اثر پاداش چندان پیش بینی پذیر است که حتی می توان برای کم کردن علاقه از آن استفاده کرد.

مسابقات تشویقی برای کتابخوانی در مدارس ابتدایی سراسر کشور نشان می دهد که معلمان و والدین در دام رفتارگرایی اسکینر افتاده اند.  وقتی از جان نیکولز روانشناس آموزشی در باره نتایج پیتزای مجانی برای کتابخوانی سوال شد با لحنی طنز آمیز گفت این برنامه به احتمال زیاد کلی بچه چاق می پروراند که علاقه ای به کتاب خواندن ندارند. برنامه ای که خواندن تفریحی را تبدیل به تکلیفی برای بدست آوردن پاداش می کند نمی تواند از بچه ها کتابخوان هایی عاشق بسازد.

وسعت تاثیر پاداش:

صرف مشاهده پاداش گرفتن دیگران دست کم می تواند موقتا انگیزه درونی شما را فرو بنشاند.

علت افت علاقه:

هر چیزی که به عنوان شرط با پیش نیاز چیز دیگری مطرح گردد یا به عبارتی وسیله ای شود برای رسیدن به هدفی دیگر، از مطلوبیت و ارزش کمتری برخوردار است. شرط این کار را بکن تا آن را بگیری بلافاصله ارزش این را در مرتبه بعد قرار می دهد.

ای اس نیل : تعیین پاداش برای انجام فعالیتی به منزله اعلام این مطلب است که کار مورد نظر ارزش آن را ندارد که برای خودش انجام شود. مادری که به فرزند خود می گوید اگر تلکیف ریاضی ات را انجام دهی می توانی یک ساعت تلویزیون تماشا کنی در وافع به او یاد می دهد که ریاضی تکلیفی است نه چندان لذت بخش.

حدف پاداش ها:

به سه دلیل سخت است:

آیا نمره دادن ضرورت دارد؟

دلیل اول به دلالیل که در رد پاداش و تنبیه داده شد رد است

دلیل دوم مدرسه محل آموزش و یادگیری است نه گزینش

دلیل سوم نمره ارزشیابی واقعی بدست نمی دهد. و اطلاعات مفیدی به دانش آموزان نمی دهد.

با نمره گرایی مبارزه کنید.

دانش آموزان مجبورند چیزهایی را یاد بگیرند که جدا از بافت زندگی است.

مدارس دانش آموزان را مجبور به این طرز یادگیری می کنند چون دنبال کردن این روال نیاز به تلاش زیادی ندارد ضمنا کنترل کلاس درس را هم راحت می کند.

پاسخ این سوال که چرا دانش آموزان ترک تحصیل می کنند و چرا انگیزه ندارند در محتوای عاری از جذابیت برنامه های درسی است.