ایران جامعه ی کوتاه مدت (3 مقاله دیگر)
کتاب ایران جامعه ی کوتاه مدت ( 3 مقاله دیگر ) نوشته ی محمدعلی
همایون کاتوزیان به ترجمه ی عبدالله کوثری توسط نشر نی به چاپ
رسیده است.
ایران برخلاف جامعه دراز مدت اروپا جامعه‌ای کوتاه مدت بوده است.
در این جامعه تغییرات ــ حتی تغییرات مهم و بنیادین ــ اغلب عمری
کوتاه داشته است. این بی‌تردید نتیجه فقدان یک چارچوب استوار و
خدشه‌ناپذیر قانونی است که می‌توانست تداومی دراز مدت را تضمین کند.
در دوره‌های کوتاه مدت حضور طبقات لشکری، دیوانی و مالک چیزی
نمایان بود.اما ترکیب این طبقات بیش از یک یا دو نسل دوام
نمی‌آورد، برخلاف اشرافیت سنتی اروپا یا حتی طبقه بازرگان این
جوامع، در ایران مالکیت و موقعیت اجتماعی عمری کوتاه داشت،
دقیقاً به آن سبب که این امتیازات چیزی شخصی شناخته می‌شد و در
شمار حقوق اجتماعی موروثی و نقض ناشدنی نبود.
موقعیت صاحبان رتبه و ثروت ــ جز در مواردی معدود ــ حاصل توارثی دراز مدت (مثلاً بیشتر از دو نسل قبل) نبود و اینان انتظار نداشتند که وارثانشان بنا بر حقی بدیهی در این موقعیت باقی بمانند.
این وارثان تنها در صورتی بر آن جایگاه باقی می‌ماندند که
می‌توانستند شایستگی خود را به اثبات برسانند و این شایستگی
چیزی نبود مگر خصایلی شخصی که برای موفقیت در فلان عرصه
اجتماعی ضروری شمرده می‌شد.
به این سان در این جامعه، تحرک اجتماعی بسیار بود تا حدی که در
تاریخ قرون وسطی و تاریخ جدید اروپا اصولاً قابل تصور نبود. حتی
جایگاه شاه هم در این میان مستثنی نبود، زیرا مشروعیت و حق
جانشینی کم و بیش همواره در معرض چالش‌های جدی و حتی
شورش قرار داشت. گویاترین کلام برای توصیف ماهیت کوتاه مدت
جامعه ایران اصطلاح «خانه کلنگی» است. بیشتر این خانه‌ها بناهایی
است که بیش از ۳۰ (یا حتی ۲۰) سال ندارد و اغلب از شالوده و
اسکلتی مناسب نیز برخوردار است.
در مواردی معدود، این خانه‌ها ممکن است فرسوده شده و نیاز به
مرمت داشته باشد اما آن چه مایه محکومیت آنها می‌شود و در
نهایت ساختمان را بی‌ارزش قلمداد می‌کند و فقط ارزش زمین را به
حساب می‌آورد، این داوری است که معماری این ساختمان‌ها و یا
طراحی داخلی آنها بنابر آخرین مد و پسند روز کهنه شده است.
بنابراین به جای نوسازی آن خانه یا هر بنای دیگر و افزودن بر سرمایه
مادی موجود، کل آن ساختمان به دست مالک یا خریدار ویران
می‌شود و بنایی جدید بر زمین آن بالا می‌رود. از این روست که
صاحب این قلم گاه برای توصیف جامعه کوتاه مدت ایران آن را
«جامعه کلنگی» نامیده، یعنی جامعه‌ای که بسیاری از جنبه‌های آن ــ
سیاسی، اجتماعی، آموزشی و ادبی ــ پیوسته آن در معرض این خطر
است که هوی و هوس کوتاه مدت جامعه با کلنگ به جانش افتد.
ایران جامعه ی کوتاه مدت (3 مقاله دیگر)
| ویژگی ها | |
|---|---|
| تعداد صفحه: | 165 |
| سال چاپ: | 1402 |
| قطع: | رقعی |
| مترجم: | عبدالله کوثری |
| مناسب برای: | بزرگسال |
| موضوع: | مقاله های فارسی |
| ناشر: | نشر نی |
| نوع جلد: | شومیز |
| نویسنده: | محمدعلی همایون کاتوزیان |
| برند |
نشر نی
|
نظرات کاربران درباره ایران جامعه ی کوتاه مدت (3 مقاله دیگر)
نظری در مورد این محصول توسط کاربران ارسال نگردیده است.
اولین نفری باشید که در مورد ایران جامعه ی کوتاه مدت (3 مقاله دیگر) نظر می دهد.
