اسطوره سوفیا

اسطوره سوفیا

کتاب اسطوره سوفیا اثر مریم السادات سیاهپوش توسط انتشارات پیله در 152 صفحه به چاپ رسیده است.

در کتاب پیش­رو، ابتدا کوشش شده است که در فصل اول مختصری از پیشینه، روش و مباحث الهیات فمینیستی بیان شود و اهمیت پژوهش درباره­ ی این اسطوره در زمینه­ ی الهیات فمینیستی نمایان گردد. در فصل دوم، پس از بررسی پیشینه­ ی باور به حکمت زنانه الهی در سنت یهودی و تاثیرگذاری تفکر گنوسی بر این باور، اسطوره ­ی سوفیا در مکاتب گنوسی مسیحی مورد واکاوی قرار می­ گیرد. فصل سوم، به مباحثی که پیرامون این اسطوره قابل طرح هستند پرداخته می­ شود که این مباحث عبارتند از؛ جایگاه سوفیا در الهیات فمینیستی، سوفیا و مریم مجدلیه، سوفیا در اندیشه­ ی یونگ در مقام یک کهن­ الگو. در فصل پایانی نمونه­ های مشابه شخصیت الهی سوفیا در برخی ادیان دیگر به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته ­اند.

در سده­ های نخست شکل ­گیری و گسترش الهیات مسیحی، اسطوره ­پردازی در خصوص شخصیت زنانه­ ی الهی به نام سوفیا مورد توجه برخی از متفکران آن جامعه قرار گرفت و آنها اقدام به ارائه­ ی دیدگاه ­های خود در این زمینه کرده و به بازخوانی الهیات مسیحی با توجه به این اسطوره که اساسا ریشه ­ای گنوسی دارد پرداختند. به نظر می­ رسد، مسئله ­ی وجود شرور و رنج بشر، بیش از هر موضوع دیگری توجه این افراد را به خود جلب کرده باشد. از آنجایی که ایشان نمی­ توانستند حکمت الهی را با وجود شرور در جهان جمع ببندند، ناچار حکمت را همچون یک شخصیت الهی از خدا تمایز بخشیده و جدایی این دو را سبب بروز ناآرامی و بی­ نظمی در جهان بیان کردند.

البته باید توجه داشت که این اسطوره ­پردازی به سرعت از سوی کلیسای رسمی محکوم شد و هیچگاه به طور جدی وارد بدنه­ ی اصلی الهیات مسیحی نگشت. در واقع، این اسطوره تنها از سوی مکاتب گنوسی مسیحی مورد توجه قرار گرفت و آباء کلیسا به شدت نسبت به این آموزگاران گنوسی موضع گرفته و ردیه­ هایی را برای مقابله با دیدگاه آنها نگاشتند. با این حال، همواره برخی از اندیشمندان به این اسطوره علاقه نشان داده و در جهت تفسیر آن با توجه به سنت مسیحی کوشش کردند. در دهه­ های اخیر نیز این اسطوره توجه متفکران و الهیدانان مسیحی  فمینیست را به خود جلب نمود و ایشان در صدد احیای جایگاه زنان با توجه به این اسطوره برآمدند.

نکته­ ی جالب توجه در خصوص سوفیاپژوهی آنجاست که نمونه­ های مشابه این شخصیت اسطوره­ای را می­ توان در خداشناسی برخی ادیان دیگر نیز یافت. حکمت الهی در قالب شخصیتی زنانه، در سنت یهودی، بودایی، هندوئی، زرتشتی، مندائی و مانوی قابل ملاحظه است. این موضوع، نه تنها امکان بررسی تطبیقی را برای علاقمندان به مباحث دین پژوهی فراهم می­ آورد، بلکه فرصتی را برای پژوهشگران حوزه­ ی الهیات فمینیستی ایجاد می­ کند.

با این حال، اشاره به این مسئله ضروری است که حکمت زنانه­ ی الهی در برخی ادیان اساسا مطرح نشده­ است. برای مثال با اینکه باور به ایزدان متعدد در الهیات دین شینتو مشهود است، اما حکمت در قالب شخصیتی مردانه مطرح می­ شود. همچنین، در برخی ادیان مانند کنفسیسوس، حکمت اساسا یک امر انتزاعی تلقی شده و هیچگاه شکل شخصیتی الهی، چه زنانه و چه مردانه، را به خود نگرفته است. در اسلام نیز نمی­ توان نشانی از شخصیت زنانه الهی حکمت یافت و قرآن حکمت را دارای شخصیتی مجزا از الوهیت ندانسته است. بنابراین، هر آنچه در این کتاب درباره­ ی دین یا کتاب­ های مقدس مطرح می ­شود، شامل دین اسلام و کتاب قرآن نمی­ شود.

شما می توانید با خرید کتاب اسطوره سوفیا از بانک کتاب یکتامهر در سریعترین زمان ممکن آن را درب منزل یا محل کار خود تحویل بگیرید.

تلفن:                                                                                      66403535-021