بایسته های حقوق خانواده در ایران

بایسته های حقوق خانواده در ایران

بایسته‌های حقوق خانواده در ایران؛ عنوان اثر حاضر به موضوعات مهم و اساسی در حوزة حقوق خانواده از حیث حقوقی، قانونی و کاربردی می‌پردازد که در طی سالیان متعدد از سوی مؤسسه حقوقی و بین‌المللی زمانی و مطالعات و پژوهشهای متعدد به‌عمل‌آمده در این حوزه در آن موسسه، مورد تدوین و نگارش قرار گرفته و بیشتر یادداشتهای مندرج در آن، ابتدا در قالب تک‌نگاریهای حقوقی و مقالات کاربردی در رسانه‌ها، خبرگزاریها و سایتهای حقوقی و تخصصی مربوط از سوی نگارنده منتشر شده است و مورد نقد و بررسی خوانندگان قرار گرفته است و در‌حال‌حاضر نیز با اصلاحات و اضافات مربوط و به روزرسانی مطالب، در قالب کتاب حاضر تقدیم حضور خوانندگان محترم قرار دارد.

مطالب مشروحه در این کتاب، ماحصل مطالعات اسنادی و پژوهشی و تبادل نظر حرفه ای با وکلای دادگستری و جامعه قضایی کشور و مشاهدات میدانی و حقوقی نگارنده در آن مؤسسه و محاکم قضائی و مراجع قانونی مربوطه است که نظر به تغییرات متعدد به عمل آمده در حقوق خانواده در ایران با تصویب و لازم الاجراء شدن قانون حمایت از خانواده، مصوب 1391 و رویه های قضایی متعدد و متفاوت مشهود در محاکم خانواده و نیز به جهت برخورداری از تجارب حرفه‌ای و ارائه راهکارهای عملی و کاربردی نگارنده به عنوان یک حقوقدان و وکیل دادگستری و همکاران محترم ایشان برای خوانندگان محترم و جامعه حقوقی کشور سودمند به نظر می‌رسد.

این کتاب در7 فصل جداگانه ارائه شده است ؛ فصل نخست آن به مطالعه و نقد حقوقی قانون حمایت از حقوق خانوادهپرداخته و آن را از حیث تاریخی، بررسی ویژگیها و اوصاف قانون حمایت از خانواده، مصوب 1/12/1391، ابتکارات و نوآوریهای قانون جدید، تفاوتهای قانون جدید حمایت از خانواده با قانون سال 1353 و ماده واحده مربوط به طلاق و اشکالات و ایرادات حقوقی وارده بر قانون حمایت از خانواده، مصوب 1391 خواهد پرداخت و از حیث تصویب قانون جدید حمایت از خانواده، مطالب این فصل، از نوآوری برخوردار بوده و دارای کاربردی ویژه و گسترده خواهد بود. یکی از مشکلات اساسی و جدی محاکم خانواده،جامعه قضایی کشور و وکلای دادگستری به مانند بسیاری از مراجعه کنندگان به دادگاههای خانواده در تصویب زودهنگام و دارای ابهام قانون مزبور و عدم ابلاغ به موقع آیین نامه اجرایی آن بوده است که باعث ظهور و بروز اشکالات اجرایی و اختلافات قضایی متعدد در رویه های قضایی آن محاکم شده بود که در این قسمت، بایسته های حقوقی و کاربردی آن قانون، به تفکیک و به تفصیل، مورد مطالعه قرار می گیرد.

در فصل دوم، نظام حقوقی مهریه در ایران به عنوان یکی از موضوعات مهم و مبتلا به حقوق خانواده، مهریه و مسائل حقوقی آن، تعریف مهریه و وضعیتهای حقوقی مهر، نحوة محاسبه و وصول مهریه، عندالمطالبه و عندالاستطاعه بودن مهریه، تحلیل و نقد بخشنامه عندالاستطاعه بودن مهریه،آثار حقوقی مترتب بر بخشنامه، بخشنامه اصلاحیه بند ج ماده 18 آئین‌نامه نحوه اجرای محکومیتهای مالی و نقد و تحلیل بخشنامه ریاست قوه قضائیه و تغییرات حاصله در قانون حمایت از خانواده در خصوص مهریه و نحوه وصول و مطالبه آن و دفاع در برابر دعاوی مرتبط با مهریه، مورد مطالعه قرار می‌گیرد. موضوعی که در صدر نخستین و شایع ترین دعاوی حقوقی و اختلافات خانوادگی خانواده های ایرانی به شمار می رود و حجم انبوهی از پرونده های حقوقی وارده به محاکم خانواده را به مانند مراجع ثبتی مربوطه برای مطالبه و اجرای مهریه به خود اختصاص داده است.! خصوصاً، آنکه تغییرات موضوعی و ماهوی در قانون حمایت از خانواده، مصوب 1391 و رویه های قضایی حاصل از آن، ضرورت آگاهی و اطلاع خانواده ها و جامعه حقوقی کشور را نسبت به تحولات قانونی و حقوقی مربوطه، ضروری می سازد.

فصل سوم کتاب به نظام حقوقی جهیزیه در ایران، جهیزیه و ماهیت حقوقی آن، جهیزیه و مسائل حقوقی آن، جهیزیه دارای سیاهه و بدون سیاهه، ماهیت جهیزیه و تفاوت آن با وسایل عادی و شخصی زوجه، الزام یا عدم الزاوم زوجه به آوردن جهیزیه در منزل همسر(شوهر)، اختلاف در بقای جهیزیه و مسئولیت شوهر، وضعیت انتقال و ارسال جهیزیه به منزل شوهر (مشترک) و نحوة استرداد آنها از حیث حقوقی، استرداد جهیزیه و مسائل حقوقی آن و صدور حکم جهیزیه و اجرای آن می‌پردازد که از موضوعات شایع در حقوق خانواده می باشد.

فصل چهارم کتاب به ازدواج موقت از منظر قانون و از نگاه عموم به عنوان یکی از موضوعات بحث برانگیز و حل نشده در بین خانواده‌ها، نگاهی به ازدواج موقت، تعریف قانونی نکاح موقت، تعريف عرفي نكاح در بين عامه، متعه (نكاح موقت) از منظر عموم (خانواده‌ها، پسران و دختران)، امكانات و فرصتهاي در راه تحقق متعه (نكاح موقت) در جامعه، موانع و محدوديتهاي در راه تحقق متعه (نكاح منقطع)، رهیافتها و راهكارهاي پيشنهادي در راه تحقق نكاح موقت (متعه) در جامعه اختصاص دارد. موضوعی که در شرایط کنونی فزایندۀ فساد و فحشاء در جامعه و بحران در حقوق خانواده و آمار روزافزونِ \"تجرد\" و کاهش فزایندۀ ازدواج در کشور می تواند مورد بازنگری و روشمندی مناسب و موثر برای مدیریت بحران خانواده و تبیین مناسبات عاطفی و حقوقی بین پسران و دختران و مردان و زنان مستعد آن، به طور نسبی قرار گیرد.

در فصل بعدی، نظام حقوقی ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی، جنبه‌های حقوقی ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی، نحوه ازدواج اتباع خارجی با زنان ایرانی و مکانیسم حل اختلاف فیمابین و طلاق بین آنها و مسائل حقوقی مرتبط بر آن ارائه می‌شود که با توجه به مسائل حقوقی متعدد و پیش روی ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی و پیامدهای حقوقی و قانونی مترتب بر آن، دارای کاربردی منناسب و موثر برای خواننده خواهد بود. این موضوع نیز با توجه به گسترۀ آمار و پیامدهای حقوقی پیدا و پنهان و مستمر بر ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی و بازخوردهای سیاسی، امنیتی، اجتماعی و حقوقی مترتب بر آن در سطح ملی و بین المللی، شایسته توجه روزافزون می باشد.

در فصل ششم، نظام حقوقی رحم جایگزین در ایران به عنوان یکی از موضوعات جدی، جدید و رو به تزایدِ حقوق خانواده در ایران مطالعه می‌گردد. در این فصل، ضمن بررسی شیوه‌های مختلف ناباروری و ﻣــﺎدر ﺟﺎﻧــﺸﻴﻦ از حیث پزشکی و حقوقی، رحم جانشین و ویژگیهای آن، جنبه‌های مُثبت و منفی رحم جایگزین، نگاهها و رویکردهای موجود نسبت به رحم جایگزین، تفاوت رحم جانشین با شیوه‌های دیگر ناباروری، ماهیت حقوقی استفاده از رحم جایگزین‌، مشکلات و چالشهای مربوط به رحم جانشین‌، مسئولیت قراردادی ناشی از رحم جایگزین‌، نکته‌ها و بایسته‌های حقوقی در قرارداد استفاده از رحم جایگزین، مسئولیت قهری ناشی از رحم جایگزین، حقوق و تکاليف مادر جانشين و اشخاص ثالث مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد. موضوعی که به خاطر افزایش ناباروری جوانان و آمار روزافزون خانواده های فاقد فرزند و روند رو به تزاید آلودگی هوای تهران و کلان شهرها و پارازیت ها و پیامدهای آنها بر سلامت زوجین جوان و ناباروری آنها، طی سالهای اخیر، به شدت اهمیت یافته و محل توجه خانواده ها و محافل علمی، حقوقی و قانونی قرار گرفته است.

فصل هفتم و پایانی کتاب هم به کودک و حقوق کودک در ایران و جهان خواهد پرداخت و ضمن مطالعه وضعیت ایران و کنوانسیون (جهانی) حقوق کودک، بررسی کنوانسیون حقوق کودک در یک نگاه، مفاد کنوانسیون و پروتکل الحاقی بدان در خصوص فروش، فحشا و هرزه‌نگاری کودکان و اهداف کنوانسیون، به بررسی اجمالی کودک آزاری، نقض امنیت اخلاقی دانش‌آموزان و مسئولیت قانونی دولت پرداخته و گزارش آزار جنسی و تجاوز به دانش‌آموزان تهران و هشدار به خانواده‌ها و فعالان حقوق کودک را محل توجه خود قرار خواهد داد و ضمن ارائه مستندات مربوطه،با پرداختن به وضعیت بحران خانواده در ایران، ازدواج سفید و افزایش فساد و بحران خانواده در جامعه، بر مسئولیت قانونی و حقوقی مترتب بر آن اشاره داشته و در پایان، قصه کودکان طلاق را از زبان آنها و رویکرد فرزندان طلاق نسبت به این پدیده اجتماعی و مسئولیت قانونی و اجتماعی جامعه و خانواده های آنها، براساس تجارب حرفه‌ای در دعاوی مختلف حقوقی ارائه خواهد شد.