سنجش،فرمول بندی و طرح درمان در رویکرد شناختی - رفتاری

سنجش،فرمول بندی و طرح درمان در رویکرد شناختی - رفتاری

دکتر شهربانو قهاری فارغ‌التحصیل دکترای روان‌شناسی بالینی از دانشگاه علوم پزشکی ایران است. او مدرک کارشناسی روان‌شناسی بالینی خود را از دانشگاه علامه طباطبایی و کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی را از دانشگاه علوم پزشکی ایران دریافت کرده است.

دکتر قهاری در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن است و به عنوان درمانگر و پژوهشگر در انستیتو روان‌پزشکی تهران فعالیت می‌کند. وی هم‌چنین نویسنده‌ی کتاب‌های درمانی برای روان‌شناسان و مشاوران و کتاب‌های روان‌شناسی برای عموم مردم است.

...از هراکليتوس (حدود سده پنجم پيش از ميلاد) نقل مي کنند که مي گفت : «نمي توان دوبار در يک رودخانه ، پاي نهاد». اين جمله معروف هراکليتوس ، اشاره معني داري به تغيير و حرکت دارد ـ هم از اوست : «سکون در هستي نمي تواند باشد»، و يا «همه چيز، در جريان است » (به نقل از نخستين فيلسوفان يونان ، تأليف شرف الدين خراساني ، تهران ، کتابهاي جيبي ، 1357). مي توان از اين جمله ، اين برداشت را کرد که رودخانه اي که هم اکنون در آن پاي مي گذاري ، رودخانه اي نيست که قبلاً در آن پاي نهاده بودي ، چراکه رودخانه ، تغيير کرده است !

شايد در کل هستي ، هيچ پديده يا اصلي ، پايدارتر از خود حرکت ، نباشد. تغيير (change) نيز مفهومي در ارتباط با حرکت است . منظور از آن ، از شکل ، وضعيت يا حالتي ، به شکل ، وضعيت و يا حالت ديگر، درآمدن است . به يک معني ، مي توان گفت که همه چيز در همه حال در حالت گشتن و تغيير است . اما منظور از تغيير در روان شناسي باليني و درماني ، يعني ايجاد دگرگوني برنامه ريزي شده ، سازمان دار و منظم ، هدفمند و انساني در رفتار بيمار (درمانجو) و در شيوه برخورد او با جهان پيرامون و جهان درون .

اين نوع تغيير، در تقابل با تغيير به اصطلاح خودبه خودي که ظاهراً بدون برنامه ريزي مدون صورت مي پذيرد، قرار مي گيرد. هدف اين نوع تغيير، در نهايت ايجاد سازگاري مطلوب در افراد است که به نحوي بتوانند رابطه اي سازنده و فعال با محيط خود، برقرار کنند. برنامه ريزي اين تغيير را يافته هاي علمي از يک سوي و سازمان بندي و چارچوبهاي اجتماعي از سوي ديگر، تعيين مي کنند. بدين معني که اطلاعات برخاسته از علوم رفتاري و عصبي درباره شکل گيري و تداوم مشکلات و مسايل رواني و نيز رهنمودهايي براي ازميان برداشتن اين مشکلات و مسايل ، مکانيسم و سطح مداخله درماني ـ يعني تغيير مطلوب ـ را معلوم مي کند.

از طرف ديگر، هر فرد در جامعه مي زيد و در جامعه فرا مي بالد. درواقع ، بسياري از مشکلات ، ريشه در روابط متقابل فرد با افراد ديگر و سازمانها و نهادهاي اجتماعي دارند و بايد در همان بافت ـ يعني ارتباط متقابل ـ بررسي شوند. بيمار فردي است واقعي و ملموس که در شرايطي واقعي و ملموس ، زندگي مي کند. هر آن چه اتفاق مي افتد، در اين ارتباط ، اتفاق مي افتد.

بدين معني ، برنامه ريزي تغيير، بايد در سطح اجتماعي ، صورت گيرد و شرايط رشد انسانهايي اميدوار، خلاق ، جسور، همنوع دوست و آزاده فراهم آيد. بدين منظور، بخش عظيمي از علوم انساني و رواني ، متوجه اين سطح از برنامه ريزي است ؛ اما روان شناسي باليني ـ به معناي اخص خود ـ با فرد معين و مشخصي سروکار دارد و در صدد ايجاد تغييرات مطلوب در آن فرد است . رفتاردرماني شناختي ، رويکرد نسبتاً نوپايي است که مي خواهد فرد را در بافت يا زمينه زيستي ، اجتماعي و فرهنگي خود قرار دهد و با تکيه بر اصول و قواعد برخاسته از رشته هاي مختلف روان شناسي و ساير علوم وابسته ، «سالم زيستن » و «سالم انديشيدن » را به او بياموزد....

با ما تجربه ای متفاوت در فروش اینترنتی کتاب داشته باشید.