مشاوره و درمان گروهی گام به گام آدلری

مشاوره و درمان گروهی گام به گام آدلری

کتاب «مشاوره و درمان گروهی گام به گام آدلری» نوشته منفورد سانستگارد، جیمز رابرت بیتر و پگی پلونیس با ترجمه کیانوش زهراکار، زهرا اخوین ثمرین و محمدپورسینا از سوی نشر دانژه منتشر شده است.

مشاوره و درمان گروهی گام‌به‌گام آدلری کتابی است که اگر مخاطب علاقه‌مند به نظریه و کاربست مشاوره گروهی باشد آن را خواهد خواند. در این کتاب، دکتر منفورد سانتسگارد و جیم بیتر به مشاوره گروهی با دیدگاه آدلری جان تازه‌ای می‌بخشند. آنها از طریق تفسیر و بیان تعاملات فرایند گروه خودشان، فرایند و کاربست نظریه گروهی آدلری را به روشنی توصیف می‌کنند و همچنین مفاهیم کلیدی نظریه آدلری را شرح می‌دهند که می‌تواند برای گروه‌های آدلری و نیز گروه‌هایی که بر پایه بنیادهای نظری متفاوتی قرار دارند، به کار گرفته شوند.

در بخشی از پیشگفتاری که جرالد کری، استاد بازنشسته خدمات اجتماعی دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در فولرتون بر این کتاب نوشته می‌خوانیم: «آلفرد آدلر کمک شایانی به کاربست درمانی معاصر روان درمانی و مشاوره فردی و گروهی کرد. او اولین روان‌پزشکی بود که در دهه 1920 در وین روش‌های گروهی را به شیوه سیستماتیک در مراکز راهنمای کودک مورد استفاده قرار داد. رودلف درایکورس با تکیه بر کار آدلر، اصول آدلری را به میزان زیادی در موقعیت‌های عمومی و خصوصی به‌صورت کاربست مشاوره گروهی و روان‌درمانی گروهی به کار برد و گسترش داد. مداخلات آدلری برای جمعیت‌های گوناگون مراجعان، در تمامی سنین و در موقعیت‌های متفاوت زیادی از جمله مدرسه کاربرد گسترده‌ای داشته است.

کمک‌های آدلر به رشد مشاوره گروهی تأثیر زیادی برای رشد مدل‌های درمانی دیگر دارد. از بسیاری جهات می‌توان آدلر را به‌عنوان پیشگام مهمی در مشاوره گروهی در نظر گرفت که مدل‌های مبتنی بر پویایی، شناخت، پاسخ هیجانی و معنای وجودی را تحت تأثیر قرار داده است. تعدادی از مدل‌های شناختی رفتاری از جمله درمان منطقی هیجانی رفتاری و درمان شناختی ریشه در اصول آدلری دارند. علاوه بر این،‌ بسیاری از عقاید آدلر را می‌توان در نوشته‌های رولومی، ویکتور فرانکل،‌ و آبراهام مزلو دید. فرانکل و می‌هر دو آدلر را پیشگام رویکردهای وجودی می‌دانستند زیرا آدلر معتقد بود که انسان‌ها آزادی انتخاب دارند و به‌طور کامل مسئول آن چیزی هستند که از خود می‌سازند. این دیدگاه همچنین آدلر را در کانون رویکردهای روان‌شناسی فردی قرار می‌دهد که بر تعیین‌کننده‌های درونی مؤثر بر رفتار از جمله ارزش‌ها، عقاید، اهداف، علایق، معنای شخصی،‌ ادراک واقعیت و تلاش در جهت خودشکوفایی تأکید دارند. تمامی این مفاهیم، معانی مهمی برای کاربست مشاوره و درمان گروهی دارند.»

به گفته جرالد کری، مشاوره و درمان گام‌به‌گام آدلری برگرفته از مهم‌ترین نظرات آلفرد آدلر و رودلف در ایکورس است که برای کار گروهی به کار گرفته می‌شود. دکتر سانستگارد و بیتر منطق جالبی را برای کاربست کار گروه ارائه می‌دهند. آنها پیشرفت گروه را از ابتدای مرحله شکل‌گیری تا مرحله پایانی شرح می‌دهند و برای خوانندگان تصویر روشنی از آنچه باید در هر مرحله از گروه انجام شود، فراهم می‌کنند.

علاوه بر این،‌ در این کتاب بسیاری از ابعاد عملی فرایند گروهی آدلری مورد توجه قرار می‌گیرد که عبارتند از: اهمیت شکل‌گیری ارتباط گروهی؛ چگونگی ایجاد جوی حاکی از پذیرش و دموکراسی در گروه؛ روش‌هایی که مشاوران گروهی بتوانند برای هر یک از اعضای گروه ارزیابی روان‌شناختی انجام دهند؛ روش‌هایی برای افزایش آگاهی و بینش اعضای گروه؛ تکنیک‌هایی با هدف کمک به اعضا برای تبدیل بینش‌های به عمل؛ و روش‌های جهت‌گیری مجدد و بازآموزی از طریق تشویق و تکیه بر نقاط قوت فرد که در درون گروه کشف می‌شوند.

نویسندگان،‌ سبک رهبری گروه فعالی را مورد استفاده قرار می‌دهند که ساختاری را برای کمک به اعضای گروه فراهم می‌کند تا آنها بیشترین سودمندی را از مشاوره گروهی به‌دست آورند. اگرچه روشی که آنها توصیف می‌کنند ممکن است گاهی اوقات رهنمودی به نظر برسد اما آدلری‌ها احترام بسیار زیادی برای اعضای گروه و قابلیت‌های قائل هستند که نقش مهمی در رشد تجارب ذاتی گروه در فرایند گروهی بازی می‌کند. مشاوره گروهی آدلری رویکردی مشارکتی است که می‌تواند منجر به توانمندسازی اعضای گروه شود.

کری می‌نویسد:‌ «من فصلی را برای نظریه و کاربست مشاوره گروهی آدلری در نظر گرفتم که مفاهیم کلیدی و تکنیک‌های گروهی ویژه را در بر دارد. برخی از این مفاهیم شامل کل‌گرایی،‌ غایت‌شناسی، احساس اشتراک و علاقه اجتماعی، سبک زندگی و ارزیابی آن، و فرایند تشویق و موارد دیگر هستند. دکتر سانستگارد و بیتر، تعدادی از مداخلاتی را که می‌توان به‌طور سودمندی در انواع گروه‌های مختلف با جمعیت‌های گوناگون مراجعان به کار برد، مشخص می‌کنند. برخی از این تکنیک‌ها که به نظر من مفید هستند شامل تفسیر، استفاده از سوال کردن،‌ ارزیابی سبک زندگی، خاطرات اولیه و چالش با عقاید اساسی است. اگرچه این تکنیک‌ها ممکن است مورد علاقه بسیاری از خوانندگان باشد اما من معتقد هستم که فلسفه زیربنایی کاربست گروهی آدلری این است که تکنیک را به کار بگیرد که بیشترین سودمندی را برای خواننده دارد.

من فلسفه آدلری را به میزان زیادی در کار گروه خودم وارد کردم و دریافتم که این رویکرد، بنیادی محکم و آزادی بسیار زیادی را به من می‌دهد. این رویکرد به دلیل گستردگی که دارد قادر است تکنیک‌های مربوط به سایر مدل‌های نظری را نیز مورد استفاده قرار دهد. خوانندگان کتاب مشاوره و درمان گام‌به‌گام آدلری صرف‌نظر از میزان سطح تجربه تسهیل‌گری در گروه، کتاب را قابل فهم و سودمند خواهند دید.»