دانشنامه خطوط اسلامی

دانشنامه خطوط اسلامی

کتاب «دانشنامه خطوط اسلامي» نوشته ناجي زين‌الدين المصرف با ترجمه حميد فرهمند بروجني، عضو هيات علمي دانشگاه هنر اصفهان، از سوي انتشارات گلدسته منتشر شده است.

بسياري از برترين‌هاي خطوط منتشر شده در اين کتاب، از آثار خوشنويسان ايراني يا هنرمندان دست‌پرورده استادان ايراني است. به عنوان مثال ابن‌مقله بيضاوي شيرازي و ابن‌بواب و اثرگذارترين شاگردان ياقوت مستعصمي، خوشنويس شهير، همه اهل ايران بزرگ بوده و آثار آنها در زمره درخشان‌ترين آثار هنر خوشنويسي در تاريخ هنر اسلامي است. همچنين بيشترين خطوط ابداعي و مهم‌ترين تغييرات در خط کوفي توسط ايراني‌ها صورت گرفته است.

فصل نخست اين کتاب درباره سير خوشنويسي در تمدن اسلامي و همچنين درباره کار هنري خوشنويسان عرب و تُرک، مطالب مهمي دارد. ما در کتاب‌ها و منابع خوشنويسي در ايران درباره جايگاه خوشنويسان ترک در سير تطور و تحول خطوط اسلامي تاکنون هيچ منبعي نداشتيم اما تُرک‌ها به ويژه در خطوط ثلث و نسخ به شيوه ياقوتي، خوشنويسان اثرگذار بسياري داشتند. از اين منظر اين کتاب، خلا نبودن منابع درباره هنرمندان تُرک را پر مي‌کند. همچنين اين کتاب يک منبع معتبر در نامگذاري‌ درست اقلام خط است. نويسنده در آخر کتاب توضيحاتي درباره انواع خطوط ارائه کرده که منبع معتبري براي دانشجوياني که درس خواندن خطوط و کتبيه‌ها دارند،است.
کتاب تصاوير بسياري از نمونه‌هاي انواع خطوط دارد. اين نمونه‌ها سرمشق خوبي براي کساني است که علاقه‌مند به خوشنويسي هستند و اين هنر را تمرين مي‌کنند. همچنين ترکيبات تصويري مناسبي نيز براي گرافيست‌ها دارد و مي‌تواند به خلاقيت آنها کمک کند. در نهايت بايد اشاره کنم که در ميان آثار پژوهشگران ايراني، نياز بود که ديدگاه يک محقق غيرايراني نيز درباره خوشنويسي وجود داشته باشد.