نهادها و ساز و کارهای منطقه ای حمایت از حقوق بشر

نهادها و ساز و کارهای منطقه ای حمایت از حقوق بشر

در چند دهه اخیر نظام بین‌المللی حقوق بشر در بُعد معیارسازی و قاعده‏پروری توسعه‏ای شگرف را به تصویر كشیده است، با این حال به لحاظ نقض حقوق بشر توسط دولتها، اكنون وجود مكانیسم‌های فراملی حمایت از حقوق بشر به عنوان یك ضرورت اساسی مطرح شده است. مهمترین و مؤثرترین شیوه فراملی حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی آئین طرح شكایت فردی است، آئینی كه به قربانی اصلی نقض حقوق بشر، حق طرح شكایت در مرجعی بین‌المللی را اعطا می‏كند. به دلایل مختلف توسعه نهادها و سازوكارهای حمایتی این چنینی در سطح جهانی و منطقه‌ای یكسان و به یك میزان نبوده است. در واقع در حالی كه نهادها و سازوكارهای منطقه‌ای حمایت از حقوق بشر به نسبت به درجاتی قابل توجه از پیشرفت دست یافته‌اند نهادهای جهانی هنوز در مراحل اولیه رشد و پیشرفت قرار دارند.
كنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادی‏های اساسی كه در سوم سپتامبر 1953 لازم‏الاجراء گردید در سال 1954 به نهادی نظارتی به نام كمیسیون اروپایی حقوق بشر تجهیز شد و بدین وسیله برای اولین بار حق قربانی نقض حقوق بشر به دادخواهی فردی نزد مرجعی بین‌المللی به رسمیت شناخته شد. با ایجاد دیوان اروپایی حقوق بشر در سال 1959، و متعاقباً ایجاد حق مراجعه مستقیم افراد به دیوان در سال 1998 توان نظارتی دیوان و دستاوردهای آن افزایش یافت. دیوان اروپایی حقوق بشر الگوی مناسبی برای دیگر همتایان منطقه‌ای خود در حوزه حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی در قاره آمریكا و قاره آفریقا بوده است.