آیین سخنرانی

آیین سخنرانی

فصل اول: کسب مهارت های اساسی
1-از تجربه دیگران بهره ببرید و دل وجرات پیدا کنید .
2-هدفتان را پیش رویتان داشته باشید.
3-پیشاپیش ذهنتان را اماده موفقیت کنید .
4-هیچ فرصتی را برای تمرین از دست ندهید.


1) از تجربه دیگران بهره ببرید و دل و جرأت پیدا کنید.
هیچ جانوری در اسارت ما یا برون از حیطه اختیار ما نیست که مادرزاد بتواند در حضور جمع صحبت کند. در دوره هایی از تاریخ که خطابه ایراد گفتن هنر بسیار ظریفی بود و ارتباط نزدیکی با قوانین فن بیان داشت خطیب مادرزاد بودن از حالا هم سخت تر بود. این روزها به نظر ما در جمع صحبت کردن، همان سخن گفتن عادی، اما کمی گسترده تر است. دیگر حنجره طلایی و ادا و اطوارهای مخصوص در صحبت کردن برای همیشه از بین رفته است. این روزها دوست داریم سر سفره، در کلیساها، در رادیو و تلویزیون حرف های ساده و صاف و بدون ادا بشنویم و احساس کنیم گویندگان با ما سخن می گویند نه برای ما.

2) هدف تان را پیش رویتان داشته باشید.
ذهن و توجه خود را دقیقا روی اعتماد به نفس و توانایی و قدرتی که یک سخنرانی مؤثر برای شما به همراه می آورد متمرکز کنید. فکرش را بکنید که آن سخنرانی از نظر اجتماعی چه ارزشی خواهد داشت. چه دوستانی را برای شما به ارمغان خواهد آورد، چقدر به توانایی شما برای خدمت به جامعه، شهر خواهد افزود و چقدر در شغل و کارتان تأثیر خواهد گذاشت و بطور خلاصه چقدر شما را برای رهبری و هدایت کاری که در نظر دارید آماده خواهد کرد.
درباره رضایت خاطر و لذیت که ایستادن در مقابل جمع و سخن گفتن مطمئن با آنها و در میان گذاشتن احساسات و افکارتان با شنوندگان سر شما پدید می آید فکر کنید. لذتی را با لذت جلب کردن یک شنونده (مستمع) به وسیله قدرت سخن گفتن خود مقایسه کنید. وقتی که در مقابل جمعی قرار است سخنرانی کنید مجسم کنید و ببینید که دارید با اطمینان نکته به نکته را برایشان روشن می کنید. شش دانگ حواسشان جمع شما شده است. گرمای تحسین و هورای آنها را موقعی که دارید از سکو پائین می آئید، احساس کنید. کلماتی حاکی از قدردانی و تشکری را که تک تک آنها به شما می گویند، بشنوید و ببینید موقعی که جلسه تمام می شود با چه اشتیاقی شما را بدرقه می کنند. معجزه ای نهفته است که هرگز لذتش را فراموش نخواهید کرد. ویلیامز جیمز برجسته ترین استاد روانشناسی هارواد 6 جمله نوشته است که حتماً تأثیر شگرفی بر زندگی شما خواهد داشت:
اگر بخواهید خواب باشید خوب خواهید بود. اگر بخواهید ثروتمند باشید، ثروتمند خواهید شد. اگر بخواهید یاد بگیرید، یاد می گیرید. تقریباً در هر موضوعی، علاقه شما به آن موضوع، اسباب نجاتتان خواهد شد. اگر نتیجه برایتان به حد کفایت مهم باشد حتماً به آن می رسید. فقط باید این چیزها را با همه وجودتان آرزو کنید و بخواهید، نه اینکه در یک آن، صدها موضوع ناسازگار را سهل انگارانه بخواهید. سخنرانی مؤثر را آموختن، غیر از توانایی برای ایراد خطابه صدها فایده ی دیگر هم برای شما دارد؛ اگر در همه عمرتان هیچ وقت جلوی جمع صحبت نکرده اید، فواید این آموزش مضاعف خواهد شد. اول از همه صحبت در جمع، شاهراهی به سوی اعتماد به نفس است. همین که بتوانید جلوی جمع، محکم روی پاهایتان بایستید و با گروهی از مردم حرف بزنید، منطقی است که با تک تک افراد نیز با اطمینان و اعتماد به نفس بیشتری سخن خواهید گفت.
دکتر دیوید آلمن جراح بیمارستان آتلانتیک سیتی در مورد یادگیری آئین سخنرانی در سلامت جسمی و روانی گفته اند (این دارو را هیچ داروخانه ای نمی تواند بپیچد، فقط انسان ها می توانند آن را بپیچند و آن هم اینکه هر کسی که فکر می کند کاری از دستش برنمی آید سخت در اشتباه است).
سعی کنید این توان را در خود ایجاد کنید که بگذارید دیگران ذهن و دل شما را ببینند. یاد بگیرید که فکر و عقیده ی خود را برای دیگران، چه در خلوت و چه در جمع آشکار سازید. موقعی که در این تلاش می شوید، می بینید که منِ درونتان چنان تأثیری بر دیگران می گذارد که هرگز سابقه نداشته است. هر چه بهتر با دیگران سخن می گوئید اعتماد به نفستان تقویت می شود و شخصیت بهتر و مهربان تری پیدا می کنید. این یعنی از نظر عاطفی حال و روز بهتری پیدا کرده اید و هر چه حال و روز روانیتان بهتر شود جسم سالم تری خواهید داشت.
سخن گفتن در مقابل جمع، در دنیای معاصر برای همه است و زن و مرد و پیر و جوان نمی شناسد. از نظر من منافع آن مختص به یک شغل و یک حرفه نیست. همین قدر می توان گفت که آدم های خوش صحبت آدم های بزرگ هستند، و یا چیزی که می توان گفت این است که فواید این توانایی بر سلامت جسمی و روانی انسان هاست. هر وقت که می توانید با چندین و یا با یک جمع صحبت کنید، می بینید که چطور حالتان بهتر می شود. انسان در چنین مواقعی احساس می کند که جزء یک جمع است و دیگران اطرافش را گرفته اند و این حسی است که در تنهایی و خلوت دست نمی دهد. این حس جالب و غریبی است، حسی که هیچ قرص و دارویی نمی تواند به شما بدهد. پس دومین راهنمایی این است که خودتان را در کاری که الان از انجامش می ترسید موفق تصور کنید و درباره ی فوایدی که از خوب سخن گفتن در مقابل جمع عایدتان می شود با دقت بیندیشید. به گفته ویلیام جیمز اگر نتیجه برایتان به حد کفایت مهم باشد، حتماً به آن می رسید.

3) پیشاپیش ذهنتان را آماده موفقیت کنید.
به گفته نویسنده آفای دیل کارنگی، مهم ترین درسی را که در زندگی یاد گرفته ام این بود؛ همانی هستیم که افکارمان هستند. اگر من بدانم که دارید درباره چه فکر می کنید، خواهم دانست چه کسی هستید، زیرا این افکار شما هستند که شما را می سازند. با تغییر افکارتان، می توانید زندگی تان را تغییر دهید. تصمیم گرفته اید بر اعتماد به نفس خود بیفزایید و ارتباط های مؤثری برقرار سازید. از حالا به بعد، باید افکار منفی را دور بریزید و درباره ی فرصت ها و موفقیت هایی که در این تلاش بدست خواهید آورد، به شکلی مثبت بیندیشید. باید درباره ی فوایدی که از صحبت در مقابل جمع عایدتان می شود، خوش بین باشید. باید پائین ورقه ی هر حرف و عملتان مهر تأیید بزنید و همه ی همّ و غمتان این باشد که به هر شکل ممکن بر این توانایی بیفزایید. بنابراین برای موفقیت در این زمینه شما هم به کفایت هایی نیاز دارید که هر کار بزرگی ضرورت دارد. مثل میل، اشتیاق بی نهایت، مقاومت و پافشاری برای بالا رفتن از کوه های مشکلات، اعتماد به نفس و ایمان به موفقیت.

4) هیچ فرصتی را برای تمرین از دست ندهید.
هیچ کس نمی تواند سخن گفتن در جمع را بیاموزد مگر اینکه در جمع سخن بگوید، همانطور که هیچ کس شنا کردن را یاد نخواهد کرد مگر آنکه وارد آب شود. شما می توانید هر کتابی که درباره ی سخنرانی و فن بیان نوشته شده است از جمله، این کتاب را بخوانید و باز هم نتوانید جلوی دیگران یک کلمه هم حرف بزنید. فرصت سخن گفتن فراوان است. به سازمان های مختلف بپیوندید و هر جا که از شما می خواهند سخنرانی کنید، داوطلب شوید، از جا برخیزید و در مقابل جمع خودی نشان دهید، حتی اگر ثانیه ای بیشتر نباشد. در جلسات روی صندلی های عقب ننشینید. حرف بزنید! عضو هر گروهی که به شما فرصت شرکت فعال در جلسات را می دهد بشوید. نگاهی به دور و برتان بکنید و ببینید کمتر کار و فعالیت اجتماعی، سیاسی، شغلی و یا حتی ارتباط با همسایه ها هست که در آن لازم نباشد قدم پیش بگذارید و حرف بزنید. هرگز نخواهید دانست چقدر پیشرفت کرده اید مگر اینکه درباره اش حرف بزنید. سخنرانی نوعی ماجراجویی است که شما را حفظ خواهد کرد. خواهید دید که این ماجرایی است که شما را، چه از درون و چه از بیرون تغییر خواهد داد. شخصیت تأثیرگذارتری در شما رشد می کند و زندگی پُرتر و جالب تری را پیش رو خواهید داشت.

فصل دوم: رشد اعتماد به نفس
هر کس بتواند بر ترس خود غلبه کند و پیروز شود موفق تر و خوشبخت تر خواهد بود.
1-درباره ی ترس از صحبت در جمع چند واقعیت وجود دارد.
2-به شیوه صحیح آماده شوید.
3-از قبل ذهنتان را آماده موفق شدن کنید .
4-با اعتماد به نفس عمل کنید.
1-درباره ی ترس از صحبت در جمع چهار واقعیت وجود دارد.
واقعیت شماره1: شما تنها کسی نیستید که از صحبت در جمع می ترسید.
واقعیت شماره 2: بخشی از این ترس مفید است!
واقعیت شماره 3: به گفته ی بسیاری از سخنران های حرفه ای : هیچ وقت نتوانستند ترس از صحنه را به کلی کنار بگذارند!
واقعیت شماره ی 4 : علت اصلی ترس شما از صحبت کردن در جمع ساده است . شما به صحبت کردن در جمع عادت نکرده اید.
واقعیت شماره 1:
شما تنها کسی نیستید که از صحبت در جمع می ترسید، تحقیقاتی که در کالج ها انجام شده است نشان می دهند که 80 تا 90 درصد کسانی که در کلاس های سخنرانی شرکت می کنند، در آغاز از حضور در صحنه و صحبت جلوی جمع می ترسند و این در بزرگسالان تقریباً صد در صد است.
واقعیت شماره 2:
بخشی از این ترس مفید است!
این شیوه ای است که طبیعت ابداع می کند تا ما را برای تلاش های غیر عادی در محیط زندگی مان آماده سازد. بنابراین وقتی می بینید ضربان قلبتان بالا رفته و یا نفستان سریع شده است نترسید. بدن شما که همیشه در مقابل محرکات خارجی، هوشیار است، دارد آماده تان می کند وارد عمل شوید. اگر این آمادگی های فیزیولوژیک را بتواند در حد معقولی نگه داشت آن وقت می توانید سریع تر فکر کنید، و روان تر سخن بگویید و با تأکید بیشتری نسبت به شرایط عادی حرف بزنید.

واقعیت شماره 3:
به گفته ی بسیاری از سخنران های حرفه ای: هیچ وقت نتوانسته اند ترس از صحنه را به کلی کنار بگذارند!
این ترس همیشه قبل از سخنرانی در آنها وجود دارد و در چند جمله ی اول آنها هم به گوش می رسد. این بهائی است که مردان و زنان می پردازند تا به جای اسب گاری اسب مسابقه باشند. سخنران هایی که ادعا می کنند مثل یخ خونسرد هستند و پوستشان هم مثل یخ کلفت است معمولاً حرفهایشان هم مثل یخ است.
واقعیت شماره 4:
علت اصلی ترس شما از صحبت کردن در جمع ساده است، شما به صحبت کردن در جمع عادت نکرده اید. پروفسور رابینسون در کتاب مغز و ساختن می نویسد: «ترس ناشی از جهل است و عدم اعتماد به نفس». برای بسیاری از مردم، سخن گفتن در جمع، کیفیت ناشناخته ای است و در نتیجه هیجان و ترس را به همراه می آورد. برای مبتدی ها، سخن گفتن در جمع مجموعه ای از موقعیت های عجیب و ناشناخته و بسیار سخت تر از یاد گرفتن تنیس یا راندن ماشین است. برای اینکه موقعیت ترس آور را ساده و آسان کنید، راه این است: تمرین کنید- تمرین کنید- تمرین کنید. شما هم مثل هزاران هزار افرادی که به این نتیجه رسیده اند درخواهید یافت، با ایراد چند سخنرانی موفق و کسب نتایج دلخواه به جای ترس از صحبت کردن، از آن بسیار لذت خواهید برد.

2) به شیوه صحیحی آماده شوید.
الف: فقط سخنرانی که متن سخنرانی اش را از قبل تهیه کرده است قابل اعتماد است.
ب: هیچ وقت متن را کلمه به کلمه حفظ نکنید.
ج:نظرات خود را پیشاپیش منظم و مرتب کنید.
د: سخنرانی را با دوستانتان تمرین کنید.
الف- فقط سخنرانی که متن سخنرانی اش را از قبل تهیه کرده است قابل اعتماد است. اگر کسی بدون اسلحه و مهمات به میدان جنگ برود و یا هیچ سپر و زرهی برای خود ندارد، چطور توقع دارد بتواند در مقابل توفان ترس ها مقاومت کند.
اگر می خواهید اعتماد به نفس پیدا کنید باید کاری را که به شما به عنوان یک سخنران امنیت خاطر می دهد انجام دهید. دانیل وبستر همیشه فکر می کرد مقابل تماشا گران ایستاده است . هم قبلاً لباس مناسب می پوشید و هم کاملاً متن سخنرانی خود را آماده می کرد.
ب- هیچ وقت متن را کلمه به کلمه حفظ نکنید. خیلی از سخنران ها برای آنکه خطر جا انداختن مطلب را از خود دور کنند، در دام حفظ کردن می افتند. وقتی سخنران قربانی این خودکشی ذهنی شد ناامیدانه اتلاف وقت می کند و لطف و تأثیر سخنرانی را به کلی از بین می برد. کسی که متن سخنرانی هایش را حفظ می کند، وقت و انرژی خود را هدر می دهد و فاجعه به بار می آورد و احتمالاً موقعی که مقابل شنوندگان قرار می گیریم آن را از یاد خواهیم برد. حتی اگر فراموش هم نکنیم احتمالاً با شیوه ای مکانیکی صحبت خواهیم کرد ولی اگر حفظ نکرده باشیم سخنرانی مؤثر انسانی و سرزنده خواهید داشت. شاید بعضی نکات را فراموش کنید و کل متن را کامل نخوانید اما حداقل حال و هوای انسانی تری به خود می گیرید و حرف هایتان طبیعی تر از کار درمی آید.
ج- نظرات خود را پیشاپیش منظم و مرتب کنید.
در ذهن خود دنبال تجربه هایی بگردید که درباره ی زندگی به شما چیزی آموخته اند و آن وقت افکار، عقاید و نظراتی را که از چاهِ چنین تجربه هایی بیرون کشیده اید با یکدیگر بیامیزید. آمادگی واقعی یعنی اینکه عناوین بحث خود را بدانید و درباره آنها بیندیشید، تا وقتی که کاملاً واضح شود و بسط پیدا کنند. بعد این عناوین را با چند کلمه یادداشت کنید، بر روی تکه کاغذهای کوچک جداگانه بنویسید تا بتوانید آنها را به شکلی که در ذهن دارید، تنظیم کنید و به هر کدام که نیاز داشتید فوراً به آن دست پیدا کنید.
د- سخنرانی را با دوستان تان تمرین کنید.
در اینجا روشی به شما پیشنهاد می شود که هم ساده است و هم مؤثر؛ نکته ای را که برای سخنرانی خود برگزیده اید، در گفتگوهای روزمره با دوستان و همکارانتان مطرح کنید. شاید آنها عقاید جدید و جالبی را بیان کنند که بکارتان بیاید.

3) از قبل ذهنتان را آماده ی موفق شدن کنید.
در هر فرصتی که برای صحبت پیش می آید، به تجربه ی موفق بیندیشید. برای رسیدن به این هدف سه راه وجود دارد:
الف : خود را در موضوع خود غرق کنید.
ب: حواس خود را از محرکات منفی که آشفته تان می کند دور نگه دارید.
ج: به خودتان دلداری بدهید.
الف- خود را در موضوع خود غرق کنید.
موضوعی را که انتخاب کردید و بر اساس طرح تنظیم و با دوستان تان تمرین کردید هنوز باید شش دانگ حواستان را جمع اهمیت موضوع انتخابی خود کنید و با کشف همه جوانب موضوع، درک مفاهیم و معانی عمیق تر آن و سؤال از خودتان که چگونه به شنوندگان خود کمک کنید پس از شنیدن سخنرانی شما آدم های بهتری بشوند.
ب- حواس خود را از محرکات منفی که آشفته تان می کند دور نگه دارید.
فکر درباره ی اشتباهات گرامری که ممکن است پیش آید تصاویر منفی هستند و اعتماد به نفس شما را قبل از شروع سخنرانی از بین می برند. واقعاً مهم است که قبل از شروع به صحبت، حواس خود را از این افکار دور نگه دارید.
ج- به خودتان دلداری بدهید.
گاهی سخنران اغوا می شود که موضوع سخنرانی اش را عوض کند. در چنین مواقعی است که منفی گرایی بکلی اعتماد به نفس شما را از بین می برد. به خودتان دلداری بدهید و بگویید که بیشتر از تک تک شنوندگان صلاحیت دارید که درباره ی این موضوع خاص حرف بزنید و الحق نهایت سعیتان را خواهید کرد و اینها از قوی ترین انگیزه های یادگیری هستند. اگر تحریک و انگیزه ی درونی چنین خاصیتی دارند، پس ببینید تأثیر دلداری و ملاطفت درونی تا چه حد است؟

4) با اعتماد به نفس عمل کنید.
در ابتدا سی ثانیه ای نفس عمیق بکشید. ذخیرة اکسیژن بیشتر باعث می شود که روحیه تان بهتر شود و شجاعت پیدا کنید. قامتتان را کاملاً صاف نگه دارید. توی چشمان شنوندگان مستقیم نگاه کنید و جوری با اطمینان حرف بزنید انگار همه آنها به شما مقروض اند. تأثیر روانی آن بر روحیه‌ی شما شگفت آور خواهد بود.

فصل سوم: راه سریع و آسان مؤثر صحبت کردن
مهم ترین قانون برای سریع و مؤثر صحبت کردن این است که شنونده ها و بیننده ها را وادار به صحبت و توجه آنها را جلب کنیم.

1) درباره چیزی حرف بزنیم که از طریق تجربه یا مطالعه، حق حرف زدن درباره آن را بدست آورده ایم.
اشتباهی که اکثریت قریب به اتفاق سخنران ها در جلسات و گردهمایی ها مرتکب می شوند اینست که آنها تصمیم می گیرند درباره موضوعاتی حرف بزنند که شخصاً اطلاعی در مورد آن ندارند و یا اطلاعاتشان در آن مورد بسیار کم است و هیچ وقت هم توجه خاصی به آن مبذول نکرده اند.
الف :به ما چیزی بگویید که زندگی تان یادتان داده است.
درباره چیزهایی که زندگی به شما یاد داده است حرف بزنید و مطمئن باشید که شنونده ها جان نثار شما خواهند بود. می گویید ابرسون همیشه مایل بود به حرف هر کسی، هر چقدر هم خرد فرودست، گوش بدهد، چون فکر می کرد از هر کسی می شود چیزی یاد گرفت.
ب: در پیش زمینه های ذهنی خودتان دنبال موضوع بگردید.
اگر با موضوعی زندگی کرده باشید و اگر آن را در محیط احساس و تجربه خود آورده باشید و با کاووش در حافظه و پیش زمینه های ذهنی خود برای جنبه هایی از زندگی که تأثیر عمیقی بر شما دارند و موضوعاتی از نظر حضار جالب هستند که به نوعی به پیش زمینه های ذهنی آنها ارتباط پیدا می کنند.
ج: سال های نخستین زندگی در دنیای بزرگ شدن
موضوعاتی که به خانواده و دوران کودکی و دوران مدرسه مربوط می شوند، توجه همه را طلب می کنند، چون اغلب ما به تجربه های دیگران در عرض دوره ها و چگونگی غلبه بر مشکلات زندگی علاقه مند هستیم. اگر پس از گذشت سال ها هنوز هم ماجرایی در ذهن شما روشن و جالب باقی مانده است، مطمئن باشید که شنونده هم از آن لذت خواهد برد.

و ....